Cosmos, Texaco
×
Cosmos, Texaco Cosmos, Texaco
In de reeks: Gedichtendagessay
Nederlands
2020
Volwassenen
Studie die de poe͏̈zie hoofdzakelijk benadert vanuit een ruimtelijk standpunt, waarbij de fysieke omvang een steeds kleiner bestek krijgt: van kosmos, via Europa tot het gedicht zelf, met illustraties.
Onderwerp Poëzie
Titel Cosmos, Texaco
Illustrator Ward Zwart
Taal Nederlands
Uitgever [Gent]: Poëziecentrum, 2020
124 p. : ill.
Aantekening Deze publicatie is het tweede deel van Wereld van de poëzie in kaart
ISBN 9789056553388

NBD Biblion

Albert Hagenaars
Dit boek bevat zowel het Gedichtendagessay 2020 van Charlotte Van den Broeck (1991) als illustraties en enkele graphic novels van Ward Zwart (1986). De verkenning, die zich mede onder invloed van Georges Perec richt op het ordenen van de poëtische ruimte, telt een inleiding en 13 delen. Elk daarvan vertegenwoordigt een topos en bijbehorende omvang. Lineair lezend is er een gestage afname in fysieke grootte: het eerste stuk heet ‘De kosmos’, daarna volgen o.a. ‘De wereld’, Europa’, ‘De stad’ en ‘De kamer’. Het slot heet toepasselijk ‘Conclusie: De bladzijde’ en behelst een volledig zwart gedrukte pagina! Van den Broeck weet vooral te boeien door haar persoonlijke opstelling, in de vorm van herinneringen en ontmoetingen, gelardeerd met tal van weetjes, en ook van een trefzekere keuze uit werk van bekende dichters als Gerrit Achterberg, Ida Gerhardt en Arthur Rimbaud. Een minpunt is de licht oranje, lastig leesbare kleur van die citaten. De zegging is redelijk eenvoudig, inhoudelijk zal dit essay echter het meest tot z’n recht komen bij ervaren lezers. Voor hen: aanbevolen! Rijkelijk voorzien van passende illustraties.

Trouw

De dichtkunst bruist en schuimt
Janita Monna - 01 februari 2020

Het is natuurlijk een beetje onzin, zo'n Poëzieweek. Want waarom zou er maar één week per jaar aandacht voor poëzie moeten zijn, als er zoveel andere momenten zijn die vragen om een gedicht? Tegelijk zijn die spotlights volkomen terecht. Even het volle licht op poëzie, op taal die gul is, die hart en hoofd een sprongetje kan laten maken, die de één in vervoering brengt, de ander troost.

En daarbij, er is een cadeau. Nog wel, want de Poëzieweek in deze vorm wordt dit jaar voor het laatst georganiseerd, zo maakte de CPNB bekend. In afgelopen jaren tekenden Anna Enquist, Ilja Leonard Pfeijffer, Tom Lanoye en andere gerenommeerde Nederlandstalige dichters voor dit Poëzieweekgeschenk, een kleine bundel met nieuwe gedichten. Dit jaar geen nieuw werk, maar wel tien dichters, uit Nederland en Vlaanderen. Jonge dichters, of in ieder geval dichters die net één of twee bundels op hun naam hebben staan. Een kleine bloemlezing, 'Nu', die met werk van Dean Bowen en Roelof ten Napel, van Radna Fabias en Siel Verhanneman vooral laat zien hoe veelkleurig de jonge Nederlandstalige poëzie is, hoeveel tonen die heeft. 'Nu' laat je even nippen aan de spoken word van Akwasi - "havo of vwo / maar mijn basisschool zei liever niet / eerder vmbo / want hij lijkt me toch het type dat // niets gaat doen / met zijn leven" -, aan de tuimelende beelden van Marieke Lucas Rijneveld, ook over school: "dat diezelfde fazanten gezien werden door // juffen en meesters die zeiden dat ze nooit zou kunnen schrijven".

Eén gedicht per dichter, waaronder eentje van de Vlaamse Charlotte Van den Broeck. Haar gedicht, een vers over scheiden, verscheen eerder in 'Nachtroer'. "het huis laat zich verdelen in bananendozen en bezittelijke voornaamwoorden".

Speciaal voor de Poëzieweek schreef Van den Broeck ook een essay, 'Cosmos Texaco', een persoonlijke zoektocht naar de ruimte van de poëzie. Vanuit de kosmos zoomt ze langzaam in, om onderweg, in de wereld, Europa, stad, buurt, halt te houden bij de bekende en onbekende poëzie. Via omweggetjes en zijpaden hoopt Van den Broeck zo antwoord te vinden op de vraag 'waarom een gedicht in de diepte kan raken of juist helemaal koud kan laten'.

Weliswaar zijn alle dichters op hun plek in dit bloemlezinkje, toch kan het best dat lezers van 'Nu' iets soortgelijks ervaren. Wel is het jammer dat de keuze van dichters en gedichten niet verantwoordt wordt. Waar is bijvoorbeeld het schrijnende absurdisme van Kira Wuck? Had de maatschappijkritische Dominique De Groen niet ook een plek verdiend? En ik kan nog even doorgaan. Want ja, het bruist en schuimt behoorlijk in de poëzie, en dan is er het afgelopen jaar nog een hele handvol interessante dichters bijgekomen.

"Ik ben ervan overtuigd dat het belang van poëzie zich niet laat vatten in argumenten, maar in ervaring, en die ervaring ligt bij de lezer", aldus Charlotte Van den Broeck in 'Cosmos Texaco'.

Op naar de boekhandel dus!